16. Vui Đạo - Vui Đời
Mộc Đạc
(Một vài cảm nghiệm sau khi đọc “Những lời dạy từ các Thiền Sư Việt Nam Xưa” của Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải. Xin trân trọng cảm ơn các tác giả xưa và nay trong sách đã dẫn. Tập Thơ gồm 2 phần:
-- Cảm nghiệm theo các tiểu đề trong sách đã dẫn. Xin chư vị độc giả chỉ giáo thêm nếu có điều gì còn thiếu sót và không đúng.
-- Cảm nghiệm cảnh vật trước mắt với nhãn quan An hòa – Tự tại – Vô ưu…)
Phần 1
Ý Vụn
Là ta – Xin hãy là ta
Như dòng nước chảy hiền hòa mọi nơi Quán tâm Chánh Pháp chẳng rời
An nhiên thư thái vui người vui ta Nghiệm lòng thành thực viết ra
Trao nhau như một món quà thảo nguyên.
Ngồi
An nhiên – tĩnh lặng mà ngồi
Lắng lòng suy nghiệm đất trời xung quanh Sự đời dâu biển qua nhanh
Tĩnh tâm – tâm khởi – an lành mãn viên
Học Đạo
Học đạo không chỉ tụng kinh
Học đạo quán chiếu chính mình trong gương Đạo là chỉ lối dẫn đường
Liễu đạo hành đạo – mười phương an hòa.
Thở
Xem ra thở cũng là thiền
Tĩnh tâm thở hít giúp thiền đạt thông Thở là liệu pháp khí công
Thở là Tiên dược – bệnh không bám vào.
Hiện tại
Hiện tại là sau hôm trước Hiện tại là trước hôm sau Hiện tại là cái gạch nối
Giữa trước và sau hãy sống thiện hảo hôm nay – trước mắt
Và ngay bây giờ.
Không hai pháp
Vạn pháp – nhất nhất do tâm
Tâm dao động – pháp bất phân chia lìa Việc này việc nọ việc kia
Không không – có có – tấm bia ngàn đời.
Tâm không
Tâm viên – trí mã – lung tung
Chớ vương huyễn mộng vô cùng hiểm nguy Xá chi chuyện ở hay đi
Chân tâm trụ vững việc gì phải lo.
Kho Báu
Tùy Duyên – Vui Đạo – Vui Đời Có sao hưởng vậy – so đòi mà chi Muốn đủ thì đủ những gì?
Mà dù có đủ - mấy khi vừa lòng (Đãi túc hà thời túc)
Không
Nhân thế phù sinh – sắc thị không Thạch Sùng phút chốc hóa tay không Quyền uy Từ Hải chôn chân đứng Hưng phế trò đời – chuyện có không Vân cẩu đổi thay – cơn gió thoảng Vần xoay biến hóa – có rồi không Trăm năm cuộc thế - đời là ảo
Giấc mộng Kê Vàng – ai biết không.
Mùa Xuân
Xuân đi hoa lá kém tươi
Xuân về hoa lại mỉm cười đón Xuân Sự đời trước mắt xa dần
Đầu xanh mới đó đã gần phôi phai Chớ rằng Xuân bất tái lai
Đêm qua sân trước nở vài bông hoa. (Cảm dịch)
Bạn Đạo
Bạn hữu – Xưa nay ai cũng nhiều Kiếm người tri kỷ được bao nhiêu Bạn bè đàn đúm – không là bạn Bạn Đạo – học Đạo - lợi mọi điều.
Tuệ là tri thức của người
Tuệ
Muốn thông tuệ – phải là người siêng năng Tuệ là hiểu rõ nguồn căn
Muốn đạt đạo phải nhiều năm tu hành.
Luyện tâm
Tu tâm – luyện tánh – phải kiên trì Chớ có sa đà chuyện ngoại suy Đừng để cuồng tâm sinh loạn trí Quyết lòng – cố giữ – chớ sân si.
Thẩm sát
Hãy nhìn chính bạn mỗi ngày Nghiệm suy cho kỹ việc này sự kia Chớ đừng vọng tưởng Xin – Chia Mà phải tự tạo danh bia cho mình.
Nhạn Bay
Nhạn bay vào chốn ngàn trùng
Nhạn không lưu dấu trên vùng nhạn bay Nước kia không giữ bóng này
Ngày qua rồi lại qua ngày vần xoay Hợp tan – tan hợp – bóng mây
Bức tranh vân cẩu đổi thay vô thường Cõi đời là một hí trường
Sự đời là những vở tuồng nhiều vai.
Hạt Giống Phật
Đã gieo nhân Phật trong tâm
Phải cầu cho được nẩy mầm tốt tươi Nghiêm trì tu tập chẳng rời
Hoa lòng sẽ nở rạng ngời thế gian.
Cảnh Bồ Đề
Rượu Đạo hoa thiền – hương ý bày Duyên thơ xướng họa – đẹp tình thay Hoa lòng thanh tịnh – vui cùng Phật Đâu chắc Bồng Lai đã thế này.
(Cảm dịch thơ Đạo của Cao Tiêu)
Pháp tánh
Tồn vong – sinh tử – hoại thành
Cái vòng luân hoán quẩn quanh trò cười Tuồng đời lắm chuyện đầy vơi
Chỉ riêng Pháp tánh rạng ngời chân tâm.
Ảo thân
Vòng đời – một giấc Cô miên
Một cơn huyễn mộng – mấy thiên tình sâu Trăm năm bao cuộc biển dâu
Không không – có có – biết đâu mà lường
Không nơi nào
Việc đời có nhỏ có to
Có hư có thực – phải dò cho ra Nghiệm lòng suy xét gần xa
Tìm trong chân tướng giúp ta sửa mình.
Có và Không
Sự đời – có có không không Sao còn lại hỏi có không làm gì Nếu có thì có những chi?
Mà không thì hẳn cái gì cũng không…
Đã không thì chẳng thiếu thừa Mà có – xin hỏi ngày xưa có gì? Vào đời đã khoác tỉ ti
Trần truồng như nhộng – Có chi đâu nào!
Tỉnh giác
Tĩnh lòng suy nghiệm đêm ngày Chớ ham lục dục mà say trò đời Chuông chùa từng tiếng buông lơi Âm ba trầm lắng xa rời bến mê.
Tiếng vang
Âm thanh – tiếng vọng – không hình
Có nghe – Chẳng thấy – Chỉ hình dung thôi Vô ngôn – vô tướng – không lời
Chánh tâm – trì nghiệm là lời… vô ngôn.
Tịch diệt
Đừng bước đi theo dấu vết xưa Dù là dấu Phật cũng nên chừa (ra)
Đạo là đường – Con đường muôn pháp Mỗi bước đi phải đẹp khác xưa.
Mặt trời và trí tuệ
Hãy sống an nhiên với chánh tâm
hữu duyên – duyên khởi khỏi truy tầm Mất còn – còn mất – vô tranh luận Trăng sáng vô ngần – chẳng bận tâm.
Thấy Phật
Cần gì cứ phải đến Chùa
Mới mong thấy Phật an như tọa thiền Phật là Phật – Chẳng phải Tiên
Phật trong tâm bạn – chớ tìm đâu xa.
Vô ngôn
Vô ngôn – lời nói… không lời
Vô ngôn vang vọng chẳng rời chân tâm Vô ngôn đâu kể xa gần
Vô ngôn tiềm ẩn trong tâm mỗi người.
Chư Phật trong ta
Phật đâu? Tìm mãi chẳng ra
Lên Chùa thấy tượng – về nhà vắng tanh Vụng tu – chưa gặp duyên lành
Phật trong tâm bạn – rõ rành chẳng xa.
Thường trụ
Mất còn – còn mất – có rồi không Kìa đám mây bay trước gió lồng Vạn vật cuồng xoay cơn thác lũ
Hiện giờ – trước mắt – thỏa lòng trông.
Chùa núi Cổ tự
Chứng tích chùa xưa dáng cổ sơ Ngàn năm dấu ấn chẳng phai mờ Thời gian dầu dãi mòn thành quách Cổ tự bao đời vẫn đứng trơ.
Kiến tánh
Dò sông dò biển dễ dò
Mấy ai lấy thước mà đo lòng người Ta bà trong cõi đất trời
Trăm ngàn vạn sự đầy vơi ngập lòng. Quán tâm – gạn đục khơi trong
Hoa lòng sẽ rực sắc hồng thắm tươi.
Thịnh - Suy
Vòng đời bĩ thái thịnh suy
Vần xoay luân hoán có gì lạ đâu Khởi sự là chuyện bắt đầu
Chung sự là chuyện dãi dầu cỏ hoa Giữ tâm cho thật an hòa
Đắm mình Chánh Pháp thì ta sợ gì!
Tìm tâm
Tâm ở trong ta – sao phải tìm Tìm tâm như thể đi tìm chim
Lắng lòng suy nghiệm – tìm rồi thấy Duyên khởi – Khởi duyên – Tâm nhập tim.
Cái đương thể
Ai hỏi thì phải trả lời
Trao qua đổi lại – giữa người và ta Hỏi là phải hỏi cho ra
Đáp là phải đáp thật là phân minh Lời nói là sự vô hình
Vô sắc vô tướng – riêng mình nghiệm suy.
Không vì lợi
Sự đời – cái lợi cái danh
Lợi danh – danh lợi – tranh giành với nhau Những điều trong thấy mà đau
Ham danh hám lợi quên câu nghĩa tình.
.
Phần 2
Vô ưu
Tự tại khoan dung mỉm miệng cười Nhân tình thế sự mặc đầy vơi
Biển dâu trụ hoại không cần biết An lạc vô ưu vỗ bụng cười.
Vô thường
Cúi đầu kính lạy Phật bà
Chân thành xin được tỏ ra nỗi lòng Việc đời rối tựa bòng bong
Sao Ngài vẫn đứng thong dong mỉm cười Một tay chỉ thẳng lên trời
Một tay chỉ đất miệng tươi mặn mà Trăm năm trong cõi người ta
Ngàn năm trong cõi ta bà xưa nay Thịnh suy bỉ thái vần xoay
Cái vòng luân hoán có hay chăng là Thiện căn ở tại lòng ta
Buồn vui – sướng khổ nói ra khôn cùng
Đời là một cõi mông lung
Biển dâu thay đổi sắc không vô thường.
Đi về
Tuổi già lừng thững đi vào
Tuổi thơ khép nép cúi chào đi ra Trần ai một cõi ta bà
An nhiên tự tại lánh xa bụi đời.
Cõi riêng
-- Tử sinh – sinh tử vòng đời
Xác thân rồi cũng chôn vùi hư vô Thiên thu an giấc huyệt mồ
Cõi riêng thanh thản giấc hồ tiêu dao.
-- Xác thân cát bụi hững hờ
Vòng đời quanh quẩn lững lờ nổi trôi Trăm năm rồi cũng thế thôi
Chốn về cát bụi là nơi vĩnh hằng.
Khói sương nhạt nhòa
Trần ai một kiếp vô thường
Mai kia mốt nọ khói sương nhạt nhòa Dòng đời trong cõi ta bà
Mất còn – còn mất nhạt nhòa khói sương.
Tiếng chuông đêm
-- Đêm dài rả rích mưa rơi
Gió buồn xào xạc buông lơi nỗi sầu Vòng tay làm gối gối đầu
Thoảng nghe văng vẳng chuông đâu vọng về.
-- Khuya nghe tiếng tụng kinh Tĩnh tâm xét lòng mình
Đạo đời còn lẫn lộn Luẩn quẩn vòng u minh.
Hai ý đời
-- Dòng đời theo bước chân sa Như miên du cõi ta bà trần gian Mênh mang trời đất bạt ngàn Tấm thân cái bụi hợp tan xá gì.
-- Gió se lạnh nhạt nắng chiều
Thẫn thờ lơi bước bóng xiêu mặt đường Kiếp phù vân cõi vô thường
Trăm năm duyên nghiệp vẫn vương vấn hoài.
Bản chất - Hiện tượng
Hằng nghe – ca tụng Chân như
Hằng nghe – oán trách phù du cõi đời Hằng nghe… tâm trí rã rời
Trăm nghìn… đổ một trận cười hư không.
Ngư nhàn (thơ Không Lộ Thiền sư)
Vạn lý thanh giang – vạn lý thiên Nhất thôn tang giá – nhất thôn yên Ngư ông thụy chước – vô nhân hoán Quá ngọ – tỉnh lai – tuyết mãn thuyền.
Lão ngư ông nhàn (Cảm dịch)
Muôn vạn sông xanh – vạn nẻo trời Nương dâu băng giá – khói mù khơi Ngư ông say ngủ – không người gọi Chiều tỉnh – thuyền con – ngập tuyết rồi.
Tiếng Chuông Chiều
Bảng lảng chiều hôm – mây trắng trôi Chùa xa chuông đổ – vọng từng hồi Âm ba trầm lắng – hồn an tịnh
Hòa nhịp thanh tâm – nhẹ bước đời.
Đôi Khi…
Đôi khi – suy ngẫm – nọ kia
Đôi khi – buông thả – thia lia cuộc đời Đôi khi – tâm trí rã rời
Đôi khi – hưng phấn – ngất trời niềm vui Đôi khi – cũng thấy ngậm ngùi
Thất tình – lục dục – kiếp người biển dâu.
Cõi Về
Tĩnh lòng – tới chốn thiền môn
Câu kinh – tiếng mõ – nghe hồn thảnh thơi Trăm năm – cột mốc cuộc đời
Tử sinh – sinh tử – kiếp người phù vân Bon chen – danh lợi – có ngần
Cõi về rồi cũng một lần – xuôi tay.
Ngũ Không
Nhân thế phù sinh – sắc thị không Thạch Sùng phút chốc hóa tay không Quyền uy Từ Hải chôn chân đứng Hưng phế trò đời chuyện có không Vân cẩu đổi thay cơn gió thoảng Vần xoay – biến hóa – có rồi không Trăm năm cuộc thế - đời là ảo
Giấc mộng kê vàng – ai biết không.
Du hồn tục
Lữ khách bâng khuâng trước cổng chùa Lá vàng hiu hắt – lạnh trong mưa
Âm ba kinh mõ – ru hồn tục
Danh vọng – giàu sang – chuyện hóa thừa.
Đạo (thơ Cao Tiêu)
Đạo tửu thiền hoa – hương tự ý Thanh chân thi xướng hữu giai duyên hoan tâm thị xứ năng phùng Phật
hà tất Bồng Lai đáo ngộ Tiên.
Đạo (Cảm dịch)
Rượu đạo hoa thiền – hương ý bày Duyên thơ xướng họa – đẹp tình thay Hoa lòng thanh tịnh – vui cùng Phật Đâu chắc Bồng Lai đã thế này.
Lẽ đời
Loay hoay trong cõi vô thường
Lối đời vạn nẻo – ngả đường nào đây Tang thương tan hợp bóng mây
Tử sinh – còn mất – đổi thay luân hồi Đã mang cái kiếp con người
Hữu hình hữu hoại lẽ đời có không.
Bản Lai…
Chiều đông Trời thấp la đà
Mưa rơi rả rích nỗi nhà buồn tênh Mở sách Phật Đọc câu kinh
Bản lai diện mục thấy mình trống không.
Cổ tự
Chứng tích chùa xưa – dáng cổ sơ Ngàn năm dấu ấn chẳng phai mờ Thời gian dầu dãi – mòn thành quách Cổ tự bao đời vẫn đứng trơ.
Lạnh lùng cỏ sương
Chuông mai ngân vọng từng không
Mõ chiều trầm lắng – có không vô thường Trần gian trăm vạn nẻo đường
Cõi về rồi cũng cỏ sương lạnh lùng.
Ảo ảnh
Đêm khuya với ngọn đèn mờ
Một mình lặng ngắm – hững hờ bóng ai Chập chờn – ảo ảnh nối dài
Tỉnh cơn mê – thấy trần ai vô thường.
Đèn soi chưa thấu
Ta như bóng tối đêm trường
Đèn soi chưa thấu – ngùi thương phận mình Vòng đời – một cõi u minh
Duyên tu còn vụng – lụy tình còn vương.
Cửa Thần Phù
Có những lúc buồn như chấu cắn Cố dằn lòng mà nước mắt vẫn rơi Ngồi lặng thinh ngước mắt nhìn đời Gió dập mưa vùi đời như thác lũ…
…
Lênh đênh qua cửa Thần Phù Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.
Xả
Nhẩm lòng còn mất những gì Cái còn còn đó can chi phải tìm Cái mất đã hút bóng chim
Chim ăn biển Bắc đi tìm biển Đông Thôi thì an phận yên lòng
Mất còn còn mất có không vô thường Tử sinh ai cũng một đường
Xả tâm buông hết chẳng vương bận lòng.
Vô thường
Đầu xóm nhà ai vọng tiếng chuông Âm ba trầm lắng giữa đêm trường Tĩnh lòng chợt thấy đời hư ảo
Sinh tử tồn vong chuyện bất thường.
Nhẹ bước đời
Chót vót đầu non ngôi cổ tự
Trời xanh lãng đãng đám mây trôi Chim nghe chuông mõ quay đầu lại Ta bỗng từ tâm nhẹ bước đời.
Nguyện Cầu
Thầm nghĩ giật mình tóc điểm sương Phong trần dầu dãi bụi bên đường Duyên tu còn vụng sầu đeo đẳng
Nghiệp chướng khôn buông ngẫm thấy thương Lục dục mấy ai cam dứt bỏ
Thất tình lắm kẻ vẫn còn vương Thanh tâm hòa khí vui cùng Phật Tam tự quy y mở mối dường.
Rồi cũng đến…
-- Âm dương cách trở tuy xa “Cõi về” ắt hẳn cũng là một nơi Ngắn dài sau trước cuộc đời
Trăm năm “chốn đó” chung vui vĩnh hằng
-- Một ngày nào đó không xa “Cõi về” rồi cũng dần dà đến thôi Thời gian nước chảy bèo trôi
Trăm năm thủng thỉnh tới nơi cũng vừa.
Nghĩ lúc dự cải táng
-- Đêm đông lưới nhện đầm sương
Đọng tình thương cảm sầu vương đầu cành Đời người một kiếp mong manh
Trăm năm rồi cũng cam đành hư không.
-- Nhân thế phù sinh biết nói gì Ngắn dài sau trước một lần đi
Cái vòng luân hoán không thay đổi Sinh ký tử quy đã định kỳ.
Vào Chùa
Trời chiều thoảng tiếng chuông ngân Lắng tai kinh mõ xa gần đâu đây
Xa xa thấp thoáng hàng cây
Một ngôi cổ tự phủ đầy rêu phong Thầm nge tiếng gọi trong lòng
Dồn chân nhịp bước thong dong vào chùa Sư già tĩnh tọa hư vô
Cửa Chùa rộng mở đợi chờ thế nhân.
Phải chăng?
Dòng đời trong cõi ta bà Khởi đi từ đó vỡ òa nỗi đau Ngàn năm trước vạn năm sau
Nỗi sầu nhân thế biếu đâu mà lường Chuông Chùa chìm lẫn trong sương
Âm ba lịm tắt nghĩ thương phận đời Niềm đau, đau đến rã rời
Phải chăng bể khổ kiếp người trầm luân.
Chiếc lá bay
Thoắt hiện rồi tan như bóng mây thân tâm giả hợp cõi đời này
Tồn vong trụ hoại vòng hư huyễn Sống chết vô thường chiếc lá bay.
Dòng đời
Vào chùa lễ Phật ngậm ngùi Thương thân cát bụi lụy đời tử sinh Ta bà Một cõi u minh
Bừng con mắt – tỉnh thấy mình trống không Trăm năm một kiếp bồng bềnh
Nổi trôi vận nước chông chênh dòng đời.
Đường về
Hữu dã hồi Vô dã hồi (câu kệ cổ) Có – không – rồi cũng phải về Dù về thì cũng là về hư không Trần gian – một kiếp bềnh bồng
Nẻo về – xin được – hanh thông vĩnh hằng.
Vui ta - Vui người
Chuông chiều gió thoảng nhẹ ngân Âm ba trầm lắng xóa dần ưu tư Nghiệm lòng vọng niệm Chân Như Tấm thân giả hợp phù du cõi trần Tử sinh – sinh tử xoay vần
Luân hồi quả báo – khi gần khi xa Trăm năm một kiếp người ta Ngàn năm trong cõi ta bà xưa nay Vòng đời – một cuộc trả vay
Nợ là phải trả - ai thay được nào Bến mê lắm kẻ sa vào
Tỉnh ra thì đã xanh xao cuộc đời Tu thân Chánh pháp chẳng rời
Trì tâm học đạo - vui người vui ta.
Mộc Đạc
(Quận Cam, California, USA)
