Tất cả những gì chúng ta hiểu biết, kinh nghiệm bắt đầu bằng ý nghĩ. Nếu chúng ta có ý nghĩ tốt, thì lời nói và hành động của chúng ta cũng sẽ tốt. Ý nghĩ tốt, lời nói tốt, và hành động tốt, thì sẽ đem đến kết quả tốt, nghĩa là, chúng ta sẽ có hạnh phúc. Nếu chúng ta có ý nghĩ tốt, thì hạnh phúc sẽ chẳng bao giờ lìa xa chúng ta. Quả đúng như thế, hạnh phúc sẽ luôn luôn theo sau chúng ta, như bóng với hình, chẳng bao giờ lìa xa.
TỰA ĐỀ NGẮN:
Câu Chuyện Về Maṭṭakuṇdali, Kệ 2, Kho Báu Sự Thật
(The Story Of Maṭṭakuṇdali, Verse 2, Treasury Of Truth)
TỰA ĐỀ ĐẦY ĐỦ:
Hạnh Phúc Đi Theo Sau Người Làm Việc Thiện - Câu Chuyện Về Maṭṭakuṇdali, Kệ 2 - Kho Báu Sự Thật, Kinh Pháp Cú Minh Họa - Weragoda Sarada Maha Thero - Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến - Hình Vẽ: P. Wickramanayaka - Source-Nguồn: www.buddhanet.net
(Happiness Follows The Doer Of Good - The Story Of Maṭṭakuṇdali, Verse 2 - Treasury Of Truth, Illustrated Dhammapada - Weragoda Sarada Maha Thero - Illustrations by Mr. P. Wickramanayaka)
BÀI KỆ 2:
2. Manopubbaṅgamā dhammā
manoseṭṭhā manomayā
manasā ce pasannena
bhāsati vā karoti vā
tato naṃ sukhamanveti
chāyā’va anapāyini. (1:2)
2. Ý nghĩ dẫn đầu tất cả mọi điều chúng ta nhận biết,
ý nghĩ là chủ, là cốt yếu, mọi việc đều bắt nguồn từ ý nghĩ.
nếu một người có ý nghĩ thiện lành và trong sạch
rồi người nầy có lời nói tốt, hoặc người nầy có hành động tốt
thì hạnh phúc sẽ theo sau người nầy,
giống như bóng với hình, không bao giờ lìa xa.
Trong khi cư trú tại Tu Viện Kỳ Viên(Jetavana) ở Xá Vệ(Savatthi), Đức Phật đã nói bài kệ nầy về một vị Bà La Môn trẻ, tên là Maṭṭakuṇdali.
Mattakundali là một một vị Bà La Môn trẻ, bố của anh là Adinnapubbaka, thì rất keo kiệt, nên ông chẳng bao giờ giúp đỡ gì cho hội từ thiện. Ngay cả những món đồ trang sức bằng vàng cho người con trai duy nhất của ông, ông đã tự tay làm lấy để khỏi phải trả tiền công cho thợ kim hoàn. Khi con trai ông bị ốm, ông đã không cho con đi gặp bác sĩ, cho đến khi bệnh tình đã trở nên nguy kịch. Khi ông biết rằng con trai ông sắp chết, ông cho người khiêng con ông ra ngoài hiên nhà, để khi có người nào đến nhà thăm, họ sẽ không nhìn thấy tài sản trong nhà của ông.
Vào buổi sáng hôm đó, Đức Phật xuất-thiền sớm, ra khỏi thiền định sâu sắc của ngài về lòng từ bi, rồi qua Trí Tuệ Trùm Khắp Thế Gian, ngài nhìn thấy Maṭṭakuṇdali đang nằm ở hiên nhà. Vì thế khi Đức Phật đi khất thực cùng với các đệ tử của ngài ở Xá Vệ(Sāvatthi), ngài đã đến gần cửa nhà của ông Bà La Môn Adinnapubbaka. Rồi, Đức Phật phát ra một luồng hào quang để thu hút sự chú ý của Maṭṭakuṇdali, người thanh niên trẻ, lúc nầy đang nằm quay mặt về hướng bên trong căn nhà. Maṭṭakuṇdali, người thanh niên trẻ nhìn thấy Đức Phật; và bởi vì lúc nầy sức khỏe của anh quá yếu ớt, nên anh chỉ có thể biểu lộ được lòng tôn kính Đức Phật qua ý nghĩ của anh. Tuy nhiên, điều nầy như thế là đầy đủ rồi. Khi anh qua đời với trái tim tôn kính, và tin tưởng vào Đức Phật, anh đã được tái sinh vào cõi trời Tāvatiṃsa (cõi trời Ba Mươi Ba, hoặc cõi trời Đao Lợi).
Từ cõi trời, chàng thanh niên trẻ Maṭṭakuṇdali trông thấy bố anh đang ngồi khóc thương nhớ anh ở nghĩa trang, anh liền xuất hiện ra trước mặt bố, bằng hình tướng giống như trước kia. Anh kể với bố về chuyện anh đã tái sinh vào cõi trời Tāvatiṃsa, và anh khuyến khích bố đến gặp Đức Phật, và xin cúng dường ngài thức ăn. Sau đó, tại nhà của Adinnapubbaka, nhiều người đặt câu hỏi là nếu có một người hết lòng đặt tâm ý tin tưởng vào Đức Phật, nhưng người nầy chẳng cho-tặng gì đến hội từ thiện, hoặc là người nầy không giữ các giới đạo đức, thì người nầy có thể nào tái sinh vào cõi trời không? Vì thế, Đức Phật cho phép Mattakundali xuất hiện trước mặt mọi người; lúc nầy anh hiện ra trong quần áo, và các đồ trang sức từ cõi trời, rồi anh nói với mọi người là anh đã tái sinh vào cõi trời Tāvatiṃsa. Mọi người sau đó đã được thuyết phục rằng, chỉ vì Maṭṭakuṇdali - người con trai của ông Bà La Môn Adinnapubbaka - hoàn toàn đặt hết tâm ý tin tưởng vào Đức Phật, mà anh đã hưởng được phước lợi sống trên cõi trời.
BÀI KỆ 2, CHUYỂN NGỮ TỪ TIẾNG PALI:
dhammā manopubbaṅgamā mano seṭṭhā manomayā ce pasannena manasā bhāsati vā karoti vā tato sukhaṃ naṃ anveti anapāyini chāyā iva
dhammā: kinh nghiệm; manopubbaṅgamā: ý nghĩ đi trước; manoseṭṭhā: ý nghĩ là chủ, là cốt yếu; manomayā: đều do ý nghĩ tạo ra chúng; ce: do đó, nếu; pasannena: (có ý) trong sạch; manasā: ý nghĩ; bhāsati: (người) nói; karoti vā: hoặc là hành động; tato: vì lý do đó; sukhaṃ: hạnh phúc; naṃ: người đó; anveti: đi theo sau; anapāyini: không lìa xa; chāyā iva: như cái bóng.
Tất cả những gì chúng ta hiểu biết, kinh nghiệm bắt đầu bằng ý nghĩ. Nếu chúng ta có ý nghĩ tốt, thì lời nói và hành động của chúng ta cũng sẽ tốt. Ý nghĩ tốt, lời nói tốt, và hành động tốt, thì sẽ đem đến kết quả tốt, nghĩa là, chúng ta sẽ có hạnh phúc. Nếu chúng ta có ý nghĩ tốt, thì hạnh phúc sẽ chẳng bao giờ lìa xa chúng ta. Quả đúng như thế, hạnh phúc sẽ luôn luôn theo sau chúng ta, như bóng với hình, chẳng bao giờ lìa xa.
Bài kệ 2 trong Kinh Pháp Cú nầy, anh Tâm Minh Ngô Tằng Giao đã chuyển dịch thành thơ như sau:
(2) Việc làm của bản thân ta. Do tâm, do ý tạo ra, dẫn đầu. Nói năng, hành động trước sau. Ý mà thanh tịnh: dạt dào niềm vui. Và bao hạnh phúc trên đời. Theo ta như bóng khắp nơi theo hình.
BÌNH LUẬN
Chúng ta kinh nghiệm, hiểu biết về hoàn cảnh của chúng ta, tùy thuộc vào phương cách chúng ta suy ngẫm về điều nầy. Nếu chúng ta suy ngẫm không đúng đắn, chúng ta sẽ cảm thấy đau khổ. Nếu chúng ta suy ngẫm đúng đắn, chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc. Nói một cách khác, chúng ta hạnh phúc hoặc đau khổ, là tùy thuộc vào phương cách mà chúng ta suy nghĩ.
Ý nghĩ cũng tạo ra các tình huống mà chúng ta sẽ gặp trong tương lai. Nếu chúng ta nuôi dưỡng ý nghĩ xấu, có lời nói xấu, hoặc có hành động xấu, thì nhiều người sẽ thù ghét chúng ta. Xã hội và pháp luật sẽ trừng phạt chúng ta. Sau khi chúng ta chết, chúng ta sẽ bị đọa vào các cõi khổ đau. Ở đây, 'ý nghĩ của chúng ta' là nghiệp (nguyên nhân), và 'chúng ta gặt quả tốt hoặc xấu' nói về vipāka (kết quả).
Bài kệ nầy muốn gửi đến chúng ta một thông điệp quan trọng như sau: "Nếu chúng ta có ý nghĩ xấu, chúng ta sẽ gánh chịu đau khổ. Nếu chúng ta có ý nghĩ tốt, chúng ta sẽ sống hạnh phúc." Đức Phật đã nói lên bài kệ nầy, để giúp cho chúng ta nhìn thấy hậu quả không thể tránh được (vipāka) của các ý nghĩ tốt hoặc xấu (nghiệp). Chúng ta sẽ gặt quả mà chúng ta gieo trồng, từ các kiếp trước (quá khứ) và kiếp hiện tại. Những gì chúng ta gieo trồng trong kiếp hiện tại, chúng ta sẽ gặt quả trong kiếp hiện tại, và kiếp tương lai. Chúng ta là người chịu trách nhiệm cho hạnh phúc và khổ đau của chính mình. Chúng ta là người tạo ra địa ngục và thiên đường cho chính mình. Chúng ta là kiến-trúc-sư tự tạo ra số-phận của chính mình. Những gì chúng ta tự tạo ra, thì chúng ta cũng có thể tự phá hủy. Đạo Phật dạy chúng ta con đường thoát khỏi sự đau khổ, qua phương cách hiểu biết, và áp dụng luật nhân quả (nguyên nhân, và kết quả). Đạo Phật là đạo thực tế và lạc quan. Thay vì chúng ta mù quáng tin tưởng vào các quyền lực bí ẩn, và siêu nhiên, thì Đạo Phật đã thực-tế chỉ cho chúng ta con đường đúng đắn, thật-sự dẫn chúng ta đến hạnh phúc.
-----------------------------------
Source-Nguồn: http://www.buddhanet.net/pdf_file/dhammapadatxt1.pdf
SHORT TITLE:
The Story Of Maṭṭakuṇdali, Verse 2, Treasury Of Truth
FULL TITLE:
Happiness Follows The Doer Of Good - The Story Of Maṭṭakuṇdali, Verse 2 - Treasury Of Truth, Illustrated Dhammapada - Weragoda Sarada Maha Thero - Illustrations by Mr. P. Wickramanayaka - Source-Nguồn: www.buddhanet.net
VERSE 2:
2. Manopubbaṅgamā dhammā
manoseṭṭhā manomayā
manasā ce pasannena
bhāsati vā karoti vā
tato naṃ sukhamanveti
chāyā’va anapāyini. (1:2)
2. Mind precedes all knowables,
mind’s their chief, mind-made are they.
if with a clear, a confident mind
one should either speak or act,
happiness follows caused by that,
as one’s shadow ne’er departing.
While residing at the Jetavana Monastery in Sāvatthi, the Buddha spoke this verse, with reference to Maṭṭakuṇdali, a young Brāhmin.
Maṭṭakuṇdali was a young Brāhmin, whose father, Adinnapubbaka, was very miserly and never gave anything in charity. Even the gold ornaments for his only son were made by himself to save payment for workmanship. When his son fell ill, no physician was consulted, until it was too late. When he realized that his son was dying, he had the youth carried outside on to the verandah, so that people coming to his house would not see his possessions.
On that morning, the Buddha arising early from his deep meditation of compassion saw, in his Net of Knowledge, Maṭṭakuṇdali lying on the verandah. So when entering Sāvatthi for alms-food with his disciples, the Buddha stood near the door of the Brāhmin Adinnapubbaka. The Buddha sent forth a ray of light to attract the attention of the youth, who was facing the interior of the house. The youth saw the Buddha; and as he was very weak he could only profess his faith mentally. But that was enough. When he passed away with his heart in devotion to the Buddha he was reborn in the Tāvatiṃsa celestial world.
From his celestial abode the young Maṭṭakuṇdali, seeing his father mourning over him at the cemetery, appeared to the old man in the likeness of his old self. He told his father about his rebirth in the Tāvatiṃsa world and also urged him to approach and invite the Buddha to a meal. At the house of Adinnapubbaka the question of whether one could or could not be reborn in a celestial world simply by mentally professing profound faith in the Buddha, without giving in charity or observing the moral precepts, was brought up. So the Buddha invited Maṭṭakuṇdali to appear in person; Maṭṭakuṇdali then appeared in his celestial ornaments and told them about his rebirth in the Tāvatiṃsa realm. Only then, the listeners became convinced that the son of the Brāhmin Adinnapubbaka, by simply devoting his mind to the Buddha, had attained much glory.
EXPLANATORY TRANSLATION (VERSE 2)
dhammā manopubbaṅgamā mano seṭṭhā manomayā ce pasannena manasā bhāsati vā karoti vā tato sukhaṃ naṃ anveti anapāyini chāyā iva
dhammā: experience; manopubbaṅgamā: thought precedes; manoseṭṭhā: thought is predominant; manomayā: mind-made are they; ce: therefore, if; pasannena: (with) pure; manasā: thought; bhāsati: (one) speaks; karoti vā: or acts; tato: due to it; sukhaṃ: happiness; naṃ: that person; anveti: follows; anapāyini: not deserting; chāyā iva: as the shadow.
All that man experiences springs out of his thoughts. If his thoughts are good, the words and deeds will also be good. The result of good thoughts, words and deeds will be happiness. This happiness never leaves the person whose thoughts are good. Happiness will always follow him like his shadow that never leaves him.
COMMENTARY
How we experience our circumstances depends on the way we interpret them. If we interpret them in the wrong way, we experience suffering. If we interpret them in the right way, we experience happiness. In other words, our happiness or unhappiness depends on the way we think.
Thought also creates circumstances in a futuristic sense. If we harbour ill will and speak or act with ill will, people will begin to hate us. We will be punished by society and the law. After death, we will also be reborn in a realm of suffering. Here, ‘thought’ refers to kamma (action) and ‘experience’ refers to vipāka (consequences).
The message finally conveyed by this pair of verses is: “Think wrong and suffer. Think right and be happy.” This pair of verses was spoken by the Buddha to show the inevitable consequence (vipāka) of good and evil thought (kamma). Man reaps what he has sown, both in the past and in the present. What he sows now, he reaps in the present and in the future. Man himself is responsible for his own happiness and misery. He creates his own hell and heaven. He is the architect of his own fate. What he makes he can unmake. Buddhism teaches the way to escape from suffering by understanding and using the law of cause and effect. Buddhism is very realistic and optimistic. Instead of blindly depending on unknown supernatural powers, hoping for happiness, Buddhism finds the true way to happiness realistically.
-----------------------------
