3 hạng người tìm Đạo
Người không hiểu đạo thì sống trong đời.
Người muốn hiểu đạo thì vào sống trong
chùa, thiền viện, hay nơi hẻo lánh.
Người đã hiểu đạo thì lại trở ra mà sống
với đời.
3 hạng người làm việc Thiện
Người chưa hiểu đạo thì làm ít việc thiện.
Người đã hiểu đạo thì làm nhiều việc thiện.
Người thật sự thấm đạo thì làm gì cũng là thiện.
3 hạng người khi nóng giận
Hạng người thứ nhất viết chữ trên đá
Hạng người thứ hai viết chữ trên đất.
Hạng người thứ ba viết chữ trên nước.
Một thời Thế Tôn trú ở Bàrànasi, tại vười
Nai, dạy các Tỷ kheo: Này các Tỷ kheo,
có ba hạng người này xuất hiện ở đời.
Thế nào là ba? Hạng người như chữ viết
trên đá, hạng người như chữ viết trên
đất, hạng người như chữ viết trên nước.
Thế nào là hạng người như chữ viết trên
đá? Này các Tỷ kheo, có người luôn luôn
phẫn nộ và phẫn nộ của người này tiếp
tục lâu dài. Ví như chữ viết trên đá không
bị gió hay nước tẩy xóa nhanh chóng,
được tồn tại lâu dài.
Và này các Tỷ kheo, thế nào là hạng
người như chữ viết trên đất? Ở đây, này
các Tỷ kheo, có người luôn luôn phẫn
nộ và phẫn nộ của người này không có
tiếp tục lâu dài. Ví như chữ được viết
trên đất bị gió hay nước tẩy xoá mau
chóng, không tồn tại lâu dài.
Thế nào là hạng người như chữ viết
trên nước? Này các Tỷ kheo, có người
dẫu bị nói một cách kịch liệt, bị nói một
cách ác độc, bị nói một cách thô lỗ, tuy
vậy, vẫn dễ dàng hòa hợp, thân thiện
và hoan hỷ. Ví như chữ viết trên nước
được mau chóng biết, không tồn tại
lâu dài.
(Tăng Chi Bộ I, chương 3, phẩm Kusinàra, phần Chữ viết trên
đá-trên đất-trên nước)
THƯỚC ĐO NGƯỜI TU
Nhiều người tu lâu năm, thường đi chùa,
ăn chay, ngồi thiền, niệm Phật, làm công
quả, theo học giáo lý với nhiều thầy nổi
tiếng, nhưng bấy nhiêu đó có đủ để chứng
minh là người này tu khá, tu đúng và đưa
đến giải thoát hay không?
Cũng có những người tu chỉ thích đến
chùa làm công quả, hoặc thích tạo chùa
to, tượng lớn. Có người thích nhiều chùa,
đông đệ tử. Có người thích học lấy nhiều
bằng cấp thế gian. Có người thích nổi
tiếng, v.v... Những cái đó có phải là tu
không?
Sau đây là những tiêu chuẩn tối thiểu
và căn bản để nhận xét một người tu
đúng hay không?
- Còn ham thích tài sản, danh lợi và sắc
dục hay không?
- Còn dễnổi sân hay không? Khi gặp
chuyện trái ý thì có giận dữ, bực tức hay
không?
- Còn kiêu căng ngã mạn hay không?
Còn thích khoe khoang, điều khiển kẻ
khác không? Còn thích được khen ngợi,
được tâng bốc hay không?
- Còn chấp vào Đạo của tôi, thầy tôi
hay pháp môn của tôi là hay hơn hết?
Còn có cái tâm hẹp hòi, ưa chia rẽ, bè
phái, chỉ trích vu khống, chụp mũ
người khác không?
Nếu còn 4 điều trên thì dù đã tu 30,
40 năm, ngồi thiền nhập định 6, 7
tháng, tu đủ loại pháp mônThiền,
Tịnh, Mật, tụng làu làu đủ loại kinh
chú, có hàng ngàn đệ tử, viết hàng
trăm cuốn sách, người này vẫn
chưa tu đúng theo đạo Phật!
Ngoài ra, một người tu còn cần phải
có ít nhất những đức tính sau đây:
- Biết làm phước, bố thí:
Có những người học (đọc) nhiều kinh
sách, hiểu biết giáo lý, nói đạo rất hay,
nhưng không biết làm phước, bố thí,
mà lại keo kiệt, bỏn sẻn, bo bo bám
chặt vào tài sản, tiền bạc của mình.
- Nói lời ái ngữ:
Có người theo học đạo lâu năm mà
không giữ gìn khẩu nghiệp, ăn nói xả
láng, chê bai, chỉ trích, vu khống, bịa
đặt, phỉ báng kẻ khác.
- Từ, Bi, Hỷ, Xả:
Thiếu 4 đức tính này thì không phải là
kẻ tu hành!
- Khiêm cung và lễ độ:
Càng tu thì cái ngã phải nhỏ dần và biết
cung kính tôn trọng kẻ khác, nhất là các
bậc trưởng thượng. Hãy nhìn vào các
phiên họp Đạo, các giao tế cộng đồng thì
thấy rõ nhất.
Nếu chưa có những đức tính này thì
cũng gọi là chưa biết tu hoặc tu chưa
đủ để sửa đổi tâm tánh.
Hãy tự xét lại, nhìn lại mình xem, mình
đạt đến đâu để dừng lại sửa ngay sơ
sót, kẽo uổng phí một kiếp người may
mắn có Đạo.
TÀI LIỆU SƯU TẦM do MINH LÂM chuyển. - HỒ XƯA trình bày.
