Trị bệnh tâm thần
Một bác sĩ tâm thần hỏi một vị Thiền sư:
- Thầy làm thế nào để đối trị với những người bị bệnh tâm thần?
Thiền sư trả lời:
- Tôi tìm cách đưa họ đến chỗ không còn hỏi được gì nữa hết!!
Đi trên nước
Ba vị sư rủ nhau đi ra bờ hồ ngồi thiền. Họ ngồi nhắm mắt tập trung tư tưởng. Bỗng ông thứ nhất đứng dạy nói, “Tôi quên tấm tọa cụ thiền”, nói xong ông đi ngay ra hồ, bước trên mặt nước đi về nhà phía bên kia, trông như đang biểu diễn phép thần thông.
Khi ông này trở về, vị sư thứ hai nói, “Tôi quên phơi đồ giặt”, thế là ông ta cũng thản nhiên bước xuống hồ đi qua phía bên kia, y như ông thứ nhất. Vị sư thứ ba nhìn chăm chú, nghĩ thầm chắc đây là dịp để thử tài nghệ thế nào đây. “Bộ mấy ông tưởng thế là giỏi lắm hả? Cứ ở đó mà xem tài của tôi ...” ông ta nói lớn lên, rồi nhanh nhẩu chạy ra bờ hồ. Vừa bước xuống, ông bị rơi ngay xuống nước.
Không chịu thua cuộc, ông ta lóp ngóp leo lên bờ rồi đi lại lần nữa, cũng lại bị rơi xuống nước. Ông ta làm đi làm lại, lần nào cũng bị rơi xuống nước. Cứ như vậy một lúc lâu, trong khi hai ông sư kia ngồi nhìn. Cuối cùng, ông thứ hai hỏi ông thứ nhất:
“ Mình có nên nói cho ông ấy biết chỗ mấy hòn đá không?”
Bờ bên kia
Một ngày nọ, có một chú tiểu đang trên đường trở về từ một chuyến lữ hành xa, bỗng thấy có một bờ sông lớn trước mặt. Chú tiểu suy nghĩ mãi không biết cách nào để qua sông được.
Đang lúc chú bắt đầu thất vọng, muốn bỏ cuộc thì thấy có một vị thầy khả kính đang ở phía bên kia bờ. Chú tiểu mừng quá gọi lớn:
“Sư phụ ơi! xin thầy chỉ cho con cách nào đi qua bờ bên kia?”
Ông thầy suy nghĩ một chút, nhìn ngang nhìn dọc bờ sông rồi hét vọng qua:
“Này con, con đang ở bờ bên kia rồi mà!”
36 năm yên lặng
Một vị tăng trẻ muốn đi tìm thầy học đạo. Vị tăng này đến một thiền viện nhập chúng. Vị sư trưởng ở đấy bảo rằng: “Anh có thể ở đây tu học nhưng có một luật lệ quan trọng – tất cả thiền sinh ở đây phải giữ im lặng tuyệt đối. Chỉ 12 năm mới được nói một lần.”
Vị tăng này đồng ý ở lại. Sau 12 năm yên lặng tu tập, đến ngày vị tăng này được nói lên một câu. Ông ta nói: “Giường cứng quá”.
12 năm nữa trôi qua trong sự tu tập yên lặng. Lại đến lúc có cơ hội được nói một lời với thầy. Vị tăng nói, “Đồ ăn dở quá.”
Lại 12 năm nữa tu tập cam go khổ hạnh, và đến lúc được nói lên một câu. Và sau 36 năm tu tập, ông ta nói: “Tôi bỏ tu”.
Đạo sư trả lời nhanh chóng. “Tốt, từ đó tới giờ anh chỉ biết có than phiền!”
Công án
Đệ tử: Bạch thầy, tại sao tổ sư Bồ Đề Đạt Ma từ phương Tây đi qua Trung Hoa?
Thầy: Hỏi cái sào đàng kia kìa.
Đệ tử: Con không hiểu.
Thầy: Ta cũng không hiểu luôn!
Tam Bảo là Một
(Trích từ Zen flesh, Zen bone)
Thuở xưa tại Nhật Bản các vị thiền tăng thường hay đi hành khước khắp nơi đến các chùa trong nước. Khi đến một ngôi chùa nào muốn ở lại tá túc, thông lệ là phải có một cuộc vấn đáp về Phật pháp giữa vị du tăng và vị sư trụ trì, nếu bị thua, vị du tăng phải ra đi, không được ở lại.
Tại một ngôi chùa ở miền Bắc nước Nhật, có hai anh em nhà sư kia sống với nhau. Người anh lớn thật là thông tuệ, giỏi giang, còn người em thì không được cả tài lẫn tướng, vừa ngu độn, lại vừa bị chột mất một mắt.
Một hôm, có một vị du tăng đến xin tá túc. Theo lễ nghi thường lệ ông ta thách thức vị sư trụ trì phải tranh luận về Phật pháp. Hôm ấy sư huynh lớn đã mệt mỏi vì công việc nhiều quá, nên bảo sư đệ ra thay thế. Ông dặn dò: “Đệ nhớ yêu cầu được tranh luận mà không cần nói gì hết nhé.”
Thế là, sư đệ cùng vị khách tăng đi đến chánh điện để ngồi tranh luận. Chỉ một ít phút sau, khách tăng đã đứng dậy, bỏ ra ngoài gặp vị sư huynh nói lớn rằng:
- Bái phục! Bái phục! Sư đệ của thầy thật là xuất sắc! Ông ta đã đánh bại tôi rồi!
Sư huynh hỏi:
- Xin kể lại cho tôi nghe cuộc tranh luận như thế nào đi!
Khách tăng nói:
- Đầu tiên, tôi đưa một ngón tay lên, ý nói là Phật, tượng trưng cho giác ngộ. Ông ta bèn đưa hai ngón tay lên, tức là có Phật thì phải có Pháp. Tôi mới đưa ba ngón tay lên, ngụ ý rằng Phật, Pháp, Tăng kết hợp hài hòa. Thế là ông ta đưa nắm đấm vào mặt tôi, ý chỉ là khi đạt được giác ngộ rồi thì tất cả ba đều là một thôi! Thế là ông ấy thắng tôi rồi, tôi không được ở lại đây.”
Liền sau đó, bỗng sư đệ ở ngoài chạy bay vào, hỏi:
- Thằng cha kia đâu rồi?
- Ủa, ta tưởng đệ đã thắng rồi mà!
- Thắng cái con khỉ! Đệ đang định đập cho hắn một trận đây!
Sư huynh hỏi:
- Thế nào, kể cho huynh nghe câu chuyện đi!
- Huynh biết không, vừa mới thấy đệ hắn đã giơ một ngón tay lên sỉ nhục, ám chỉ rằng đệ chỉ có một mắt. Đệ thấy hắn là khách nên mới lịch sự đưa hai ngón tay lên, chúc mừng cho hắn có đủ hai mắt. Hắn lại chọc tức, đưa ba ngón tay lên, bảo rằng giữa hai người chúng ta chỉ có ba mắt thôi. Thế là đệ nổi xung thiên lên tặng hắn một quả đấm, nhưng hắn chạy mất tiêu!
(Lưu Ly sưu tầm và phóng dịch)
Khi đang giận ai đó, tốt nhất là ngồi xuống suy nghĩ lại vấn đề.
