NI TRƯỞNG thượng NHƯ hạ HƯỜNG
TRỤ TRÌ CHÙA BẢO THẮNG, HỘI AN, QUẢNG NAM
(1920 – 2000)
I. THÂN THẾ
Ni trưởng thế danh là Lê Thị Trang, Pháp danh Như Hường, Pháp tự Giải Liên, Pháp hiệu Thọ Minh thuộc dòng Thiền Lâm Tế Chúc Thánh đời thứ 41. Sinh ngày 24 tháng 03 năm 1920 (Canh Thân) tại thôn Xuân An, xã Nghĩa Hà, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Trong gia đình có sáu anh chị em, Ni trưởng là con út. Gia đình với truyền thống lễ giáo, sùng kính Tam Bảo. Thân phụ là cụ ông Lê Văn Trò, thân mẫu là cụ bà Trương Thị Bài.
Ngay từ nhỏ, Ni trưởng thường theo cha mẹ đến chùa lễ Phật nghe Kinh, theo dòng thời gian Ni trưởng thấm nhuần đạo lý và phát tâm thọ Tam quy Ngũ giới với Hòa thượng Khánh Tín (trụ trì chùa Thọ Sơn, tỉnh Quảng Ngãi).
II. THỜI KỲ XUẤT GIA TU HỌC
Năm 14 tuổi (1934), Ni trưởng nhận chân được lẽ vô thường của cuộc đời, chúng sanh luôn bị những nỗi khổ của sinh già, bệnh, chết, chỉ có con đường xuất gia học đạo mới thoát khỏi nỗi khổ đó. Ni trưởng xin phép song thân đến cầu thế phát xuất gia với cố Hòa thượng Khánh Tín (trụ trì chùa Thọ Sơn) và được Hòa thượng thâu nhận làm đệ tử.
Kể từ đó, Ni trưởng sớm hôm Kinh kệ, tịnh tâm tu hành, Hòa thượng Bổn sư nhận thấy người học trò này tu học tiến bộ và đạo hạnh kiêm ưu nên gửi ra Huế tu học tại Ni viện Diệu Đức do Ni trưởng Diệu Hương làm Giám viện. Tại đây, công phu tu học của Ni trưởng tiến bộ rất nhanh được mọi người mến phục.
Năm 1937, Ni trưởng được Sư trưởng Ni viện Diệu Đức cho thọ Sa-di-ni giới.
Đến năm 1940, Ni trưởng cùng một số huynh đệ khác được Sư trưởng Diệu Đức gửi vào Nam theo học lớp Phật pháp tại chùa Kim Huê – Sa Đéc. Ni trưởng tu học được một thời gian ngắn thì quay về chùa Diệu Đức tiếp tục tu học và thọ giới Thức-xoa-ma-na tại đây.
Với giới hạnh kiêm ưu, oai nghi đĩnh đạc, tinh cần trong sự học nên vào năm 1949, Ni trưởng được Bổn sư cho thọ Tỳ-kheo-ni Bồ-tát giới tại Đại giới đàn chùa Báo Quốc - Huế do cố Hòa thượng Tịnh Khiết - Hội chủ Tổng hội Phật giáo Việt Nam (sau này là Tăng thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất) làm Hòa thượng Đàn đầu.
III. THỜI KỲ HÀNH ĐẠO
Năm 1954, Ni trưởng được Ni bộ Thừa Thiên - Huế bổ nhiệm vào Quảng Nam làm Phó trụ trì chùa Bảo Thắng - Hội An, lúc này do Ni trưởng Đàm Minh đương vi trụ trì.
Năm 1962, Ni trưởng Đàm Minh ra Đà Nẵng lập chùa Bảo Quang, Giáo hội Tăng già Trung Việt tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng bổ nhiệm Ni trưởng làm trụ trì chùa Bảo Thắng. Từ đó, Ni trưởng tích cực hoằng dương Chánh pháp, nhờ vậy chùa Bảo Thắng ngày càng phát triển.
Thập niên 60 thế kỷ XX, chiến tranh tàn khốc gây ra những thảm họa chết chóc đau thương cho dân lành, biết bao trẻ em đang ấm áp trong vòng tay yêu thương của cha mẹ bỗng chốc trở thành mồ côi, thất học. Năm 1962, trước hoàn cảnh đau lòng ấy, Ni trưởng động lòng đã không ngại khó khăn gian khổ, vận động quyên góp để xây dựng trường tiểu học Bồ Đề Diệu Nghiêm cho các em có nơi ăn học. Hạnh nguyện của Ni trưởng không dừng lại ở đó, đến năm 1966, Ni trưởng đứng ra thành lập Cô Nhi viện Diệu Nhân làm mái ấm che chở và đùm bọc những tâm hồn thơ bé bơ vơ lạc lõng.
Với tinh thần hoằng pháp lợi sanh của Ni trưởng vô bờ bến, như hương thơm lan tỏa khắp mọi miền nên đã có nhiều tín đồ gần xa nhuần gội ơn sâu phát tâm cát ái từ thân xin Ni trưởng cho xuất gia tu học. Lúc đó ngôi Phật điện nhỏ hẹp ở vùng ven thành phố cổ Hội An luôn nhận những trận thiên tai bão lụt hằng năm, trong hoàn cảnh ấy không biết làm sao, Ni trưởng chỉ thành tâm cầu nguyện Tam Bảo hộ trì. Lòng thành của Ni trưởng đã cảm đến Long thiên Hộ pháp và vào năm 1970 cơ duyên hội đủ, được sự quan tâm giúp đỡ của Giáo hội và đồng bào Phật tử xa gần trên mọi miền đất nước nhiệt tâm đóng góp tịnh tài tịnh vật trùng tu ngôi Bảo Thắng và từ đó đến nay chùa Bảo Thắng không ngừng phát triển.
Ni trưởng luôn đem hết khả năng của mình lo cho đệ tử tu học tại các nơi như : Ni viện Diệu Đức - Huế, Ni viện Từ Nghiêm, Ni viện Dược Sư và Đại học Vạn Hạnh ở Sài Gòn cũng như các Thiền viện Ni ở miền Nam và ngay cả ở Hoa Kỳ cũng có đệ tử tu học. Tại bổn tự, Ni trưởng thường xuyên thỉnh chư Tôn đức đến dạy Phật pháp cho Ni chúng tu học. Ngoài ra, hàng tháng Ni trưởng còn mở Đạo tràng Bát Quan Trai để tạo điều kiện cho hàng Phật tử tại gia tu học, đối với đồng bào, Ni trưởng luôn thể hiện lòng từ và bao dung độ lượng khi họ cần đến.
Ni trưởng đã từng tham dự với cương vị Giới sư trong những lần có tổ chức Đại giới đàn tại tỉnh nhà.
Trong hàng đệ tử của Ni trưởng đã có những vị đủ sức gánh vác công việc hoằng dương Chánh pháp ở các nơi như Duy Xuyên, Quảng Ngãi, Pleiku và trong các tỉnh miền Nam như : Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Lâm Đồng, Đà Lạt...
Với bề dày trong sự nghiệp hoằng dương Chánh pháp, lợi lạc quần sanh, tại Đại hội Phật giáo Toàn quốc lần thứ IV (1997), Ni trưởng được Đại hội tấn phong lên hàng Giáo phẩm Ni trưởng. Từ đây, Ni trưởng lãnh đạo Ni bộ Bắc tông tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, hướng dẫn Ni chúng cho đến ngày viên tịch.
IV. THỜI KỲ VIÊN TỊCH
Cuộc đời hành đạo trên tinh thần vô ngã vị tha của Ni trưởng như cuộc hành trình đã đến đích. Thân tứ đại của người như trái cây chín mùi, vào lúc 08 giờ 05 phút ngày 23 tháng 2 năm Canh Thìn (2000), Ni trưởng thu thần viên tịch. Trụ thế 80 tuổi đời, hạ lạp 50 tuổi đạo.
Pháp hữu vi có sanh thì có diệt, tuy Ni trưởng không còn hiện diện trên cõi đời nhưng công đức và sự nghiệp của người vẫn còn đó, những lời giáo huấn tha thiết đầy lòng bi mẫn còn vang vọng đó đây. Ni trưởng thật xứng đáng cho đàn hậu học Ni giới ngưỡng mộ và phụng thờ.
(http://nigioivietnam.com/Hanh-trang-Chu-ni-Viet-Nam/52/ni-truong-thuong-nhu-ha-huong.html)