Hai từ " điện tử ", thì có lẽ không ai mà không biết. Nào là máy móc điện tử, đồ gia dụng điện tử, rồi đến máy tính điện tử, game điện tử, vân vân và vân vân. Thế thì bạn đã biết gì về " Toa điện tử " hay chưa ?
Nếu như cách đây vài năm, ý tưởng về toa điện tử còn hơi mơ hồ và hạn hẹp thì ngày nay toa điện tử đã trở nên phổ biến và hy vọng sẽ tiếp tục được sử dụng rộng rãi, theo kết quả của các nghiên cứu gần đây.
Công ty Surescripts - một trong các công ty lớn nhất thế giới nằm trong mạng lưới thuộc ngành thông tin sức khỏe, cho biết " Năm nay hơn 52% các bác sĩ đều cho thuốc bằng toa điện tử, so với chỉ chừng dưới 30% vào 3 năm về trước".
Thế Toa điện tử là gì ?
Thông thường một bệnh nhân khi đến nhà thuốc thường mang theo toa thuốc viết bằng tay của bác sĩ, đưa cho dược sĩ và chờ lấy thuốc. Từ khi có máy điện thoại, bác sĩ có thể gọi đến nhà thuốc để cho toa. Rồi sau đó, khi xuất hiện máy fax, văn phòng bác sĩ có thể gửi toa thuốc bằng fax. Nhưng rồi không chỉ dừng ở đó. Với sự ra đời và ngày càng phổ biến của Internet, bác sĩ bây giờ đã có thể gửi toa đến nhà thuốc dưới hình thức tương tự như email.
Tại sao nói là tương tự ?
Có nhiều bệnh nhân sau khi rời văn phòng bác sĩ thì đi ngay đến nhà thuốc để lấy thuốc. Họ bảo " Tôi muốn lấy thuốc ". Dược sĩ hỏi " Toa đâu ? ". Trả lời " Bác sĩ nói đã gửi rồi mà ". Hỏi " Gửi lúc nào ? Bằng gì ? Chúng tôi không nhận được cú gọi nào cả, mà cũng không thấy fax ". Đáp " Bác sĩ nói cứ tới tiệm thì có thuốc. Ổng nói gửi toa điện tử ".
À, cô dược sĩ gật gù, click vô check . Xin thưa ngay các nhà thuốc không hề có inbox để check, mà cũng không cần vào password mới đọc được. Hệ thống computer tại các hiệu thuốc đều có một mục riêng, để thỉnh thoảng nhân viên click vào xem có toa nào " đi lạc " vào đây không. Nếu có, thì chính là các anh chàng " toa điện tử ", nói theo tiếng Anh là e-precription, còn người Việt nam thì thường gọi " toa electronic " hay môm na là "toa điện tử".
Toa điện tử có ích lợi gì ?
" Có thể nói Toa điện tử đánh dấu một bước tiến xa trong ngành thông tin sức khỏe vì nhiều ích lợi của nó " Ông Harry Totonis - Giám đốc công ty Surescripts phát biểu :
- Giảm thiểu các nhầm lẫn trên toa thuốc (Khi cho toa trên phone, có thể xảy ra nhầm lẫn giữa người cho toa và người nghe nhận toa. Khi gửi toa bằng fax, có thể xảy ra nhầm lẫn khi có trục trặc về in ấn, mực nhòe không rõ ...). Toa điện tử thường rất rõ ràng, dễ đọc nên hầu như rất hiếm khi nhầm lẫn.
Toa viết tay đôi khi khó đọc gây nhầm lẫn
- Bảo đảm vấn đề an toàn cho bệnh nhân , hạn chế việc các thông tin cá nhân của người bệnh có thể bị người khác biết.
Ôi chao! Thuốc gì thế này?
- Tiết kiệm thời gian, tránh trường hợp bệnh nhân làm thất lạc toa thuốc và phải trở lại gặp bác sĩ , hay dược sĩ phải gọi bác sĩ xin toa khác.
- Tiết kiệm nhiều tiền cho các nhà thuốc : trước hết là tiền giấy mực, kế đến là thời gian. Cũng theo nghiên cứu của Surescripts trên 40 triệu toa thuốc được chuyển đạt bằng hình thức điện tử, thì cứ một toa điện tử sẽ giúp nhà thuốc đạt được " kết quả trên sự đầu tư " (return on investment = ROI) gấp 8 đến 10 so với một toa thuốc viết tay thông thường. " Cứ một ngàn toa điện tử thì nhà thuốc có ngay một giá trị ROI là $1278 đô la " - Ông Totonis cho biết.
- Gíup gia tăng tỉ lệ bệnh nhân " dùng thuốc theo chỉ dẫn " cao hơn. Kết quả thăm dò của Surescripts cho hay các toa điện tử khi được gửi thì các nhà thuốc đều nhận được 100%, và do đó gần như 100% bệnh nhân sẽ được gọi và đến lấy thuốc, trong khi nếu bác sĩ đưa toa viết tay cho người bệnh thì chỉ có 72% các toa đến tay các dược phòng (do người bệnh đổi ý không muốn mua vì không muốn uống thuốc, hay làm lạc toa thuốc, quên bẵng đi, thậm chí sợ tốn tiền, hay cho rằng cứ ráng chờ khi bệnh nặng hơn mới mua uống ).
Thế Toa điện tử có bất tiện gì không ?
Tuần rồi tôi đi bác sĩ. Khám xong ông bảo " Cô cứ tới pharmacy lấy thuốc, tôi sẽ gửi toa điện tử ". Tôi năn nỉ " Bác sĩ viết dùm bây giờ để tôi mang ngay đến nhà thuốc cho lẹ". " Cô đừng lo, cứ đi đi, cô tới đó là thuốc đã xong rồi ". Tôi lái xe đi liền lập tức, chỉ mong có thuốc xức ngay vào cho bớt đau . Tới nơi, cô nhân viên bảo " Chẳng nhận được gì cả ", rồi bảo tôi chờ. Chừng hồi lâu sốt ruột, tôi lại nhắc họ check xem có nhận được chưa. Cô dược sĩ từ tốn " Bác sĩ mà gửi toa điện tử thì thông thường phải chờ khi mấy ổng khám hết bệnh nhân rồi thì mới ngồi vào computer gửi luôn một lúc. Thôi chị chịu khó đi về đi, khi nào nhận được pharmacy gọi cho hay mà đến lấy ". Ba tiếng đồng hồ sau, vết thương khó chịu quá, tôi gọi lại nhắc thì cô technician trả lời " Vẫn chưa nhận ". Tôi lo lắng " Nhờ cô gọi bác sĩ dùm. 5 giờ văn phòng bác sĩ đóng cửa rồi, lở ổng quên luôn thì sao. Tôi cần có thuốc hôm nay. Nếu được cô nói dược sĩ lấy toa trên phone luôn cho lẹ ".
Gần 5 giờ, nhà thuốc gọi tôi. Tôi mừng quá chạy lại ngay. Nhưng khi nhìn nhãn trên chai thuốc, tôi hỏi ngay " Bác sĩ nói cho tôi lọ kem 85 gam cộng thêm 3 refill mà, sao chỉ bán cho tôi có 15 gam và no refill ? ". Họ trả lời " Trên toa điện tử, bác sĩ ghi sao chúng tôi bán vậy. Nếu không chịu thì chị khoan lấy thuốc, mai chúng tôi gọi bác sĩ xin đổi lại thành 85 gam ". Vì không chờ được tới mai, tôi lấy thuốc và trả tiền mà bụng không vui. Chắc lu bu quá nên ông bác sĩ quên tuốt những gì tôi yêu cầu và ông đã đồng ý sẽ ghi trên toa cho tôi . Tôi đành bóp bụng trả cùng một số tiền copay cho 15 gam hay vì 85 gam. Rồi mai mốt khi hết thuốc thì lại còn phải gọi bác sĩ xin cái hẹn khác hay gọi để mà xin thêm refill nữa. Thiệt nản !
Triển vọng của Toa điện tử ...
Cho đến cuối năm 2011 thì hơn 95% các pharmacy đều đã được trang bị hệ thống nhu liệu phầm mềm (software) để có thể nhận toa điện tử - ông Totonis cho hay.
Tại Mỹ cho đến giờ phút này thì tiểu bang nơi các toa điện tử được sử dụng rộng rãi nhất là Massachusetts (43%), kế đến là Delaware, Michigan, Connecticut, Rhode Island, Pennsylvania , South Dakota, theo thứ tự giảm dần. Hiện nay tại California thì tỉ lệ toa điện tử còn thấp, chừng 10 - 15 % so với toa viết tay và toa cho qua điện thoại .
" Trong vòng 5 năm tới, chúng ta sẽ thấy việc trao đổi các thông tin về sức khỏe về mọi phương diện sẽ đi dần vào con đường điện tử hóa " , theo nhận định của bác sĩ John Halamka, giám đốc bộ phận thông tin sức khỏe tại trung tâm y tế Beth Israel Deaconess ở Boston.
Câu hỏi đặt ra là liệu trong tương lai chiếc máy fax có còn lý do để mà tồn tại hay không ? Một điều chắc chắn là tại các nhà thuốc, các dược sĩ sẽ bớt mỏi cổ vì không còn phải bắc điện thoại thường xuyên khi một tay cầm bút ghi lại toa thuốc trong khi cái cổ thì cứ phải ngẹo sang một bên để giữ chiếc telephone.
Thôi thì cám ơn Toa điện tử vì "you" có ích cho mọi người: bệnh nhân, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên. Vì thời giờ là vàng bạc kia mà !
Hoàng Thanh
